In de afgelopen jaren is het aantal werknemers dat uitvalt door een burn-out aanzienlijk gestegen, ziet ook Gaby Jurczyk – burn-out coach bij Sterke Basis. Ondernemers en werkgevers zien zich geconfronteerd met een zorgwekkende trend: personeel dat door extreme stress langdurig niet kan werken. Maar wat ligt er aan deze stijging ten grondslag? In deze blog duiken we in de oorzaken achter dit fenomeen en geven we inzicht in wat bedrijven kunnen doen om het tij te keren.
Wat is een burn-out en waarom neemt het toe?
Een burn-out is een toestand van mentale, emotionele en fysieke uitputting, meestal veroorzaakt door langdurige en overmatige stress. Hoewel stress op de werkvloer altijd heeft bestaan, lijkt de intensiteit en impact ervan tegenwoordig groter dan ooit.
De toename van burn-outs heeft te maken met een combinatie van maatschappelijke, technologische en werkgerelateerde veranderingen. Hieronder bespreken we enkele belangrijke oorzaken.
1. Toenemende werkdruk en prestatiecultuur
Werkomgevingen zijn steeds veeleisender geworden. De focus op productiviteit, efficiëntie en resultaten leidt vaak tot een constante druk om te presteren. Voor veel werknemers voelt het alsof ze nooit genoeg doen, wat leidt tot overbelasting.
Wat speelt een rol?
- Onrealistische verwachtingen en deadlines.
- Minder personeel om dezelfde hoeveelheid werk te verrichten.
- De drang om altijd “meer” te doen in een concurrerende economie.
2. Gebrek aan werk-privébalans
De grens tussen werk en privé is de afgelopen jaren vervaagd, mede door technologie en hybride werken. Werknemers zijn vaker buiten kantooruren bereikbaar en vinden het moeilijk om werk los te laten.
Hoe komt dit?
- Smartphones en laptops maken het mogelijk om altijd “aan” te staan.
- Thuiswerken door de pandemie heeft de balans tussen werk en privé verder verstoord.
- Veel mensen voelen de druk om constant beschikbaar te zijn voor werk, wat leidt tot minder tijd voor ontspanning en herstel.
3. Minder zekerheid en stabiliteit
De moderne arbeidsmarkt biedt steeds minder vastigheid. Veel mensen werken met tijdelijke contracten, als zelfstandige of in een omgeving met hoge mate van onzekerheid. Dit veroorzaakt stress over inkomen en carrièreperspectieven.
Wat versterkt deze onzekerheid?
- Flexibilisering van de arbeidsmarkt.
- Angst om vervangen te worden door automatisering of nieuwe technologieën.
- Een gevoel van constante competitie, zelfs onder collega’s.
4. Perfectionisme en zelfopgelegde druk
Veel werknemers leggen zichzelf hoge standaarden op, vaak uit angst om te falen of niet te voldoen aan verwachtingen. Dit perfectionisme kan leiden tot overwerken en een verhoogd risico op burn-out.
Wat draagt hieraan bij?
- Maatschappelijke normen die succes koppelen aan harde arbeid.
- Sociale media die een constante vergelijking met anderen mogelijk maken.
- Een werkcultuur waarin fouten maken niet altijd wordt geaccepteerd.
5. Gebrek aan steun en erkenning
Veel werknemers voelen zich niet gehoord of gewaardeerd door hun leidinggevenden of collega’s. Een gebrek aan erkenning en emotionele steun kan de negatieve effecten van werkstress verergeren.
Wat speelt mee?
- Te weinig aandacht voor de menselijke kant van werk.
- Een focus op resultaten ten koste van het welzijn van medewerkers.
- Gebrek aan een veilige omgeving om stress of overbelasting te bespreken.
6. Snelle technologische veranderingen
Technologie heeft het werkproces versneld, maar brengt ook nieuwe uitdagingen met zich mee. Veel werknemers ervaren stress door het constant bijhouden van veranderingen en het werken met nieuwe systemen.
Wat zijn de gevolgen?
- Een constante stroom van e-mails en berichten, die de werkdag fragmenteren.
- Angst om achter te blijven in een snel veranderende digitale wereld.
- Meer taken die tegelijkertijd moeten worden uitgevoerd, wat multitasken en overbelasting bevordert.
7. Gevolgen van de pandemie
De COVID-19-pandemie heeft de mentale gezondheid van veel werknemers extra onder druk gezet. De combinatie van thuiswerken, onzekerheid en angst heeft bijgedragen aan een toename van burn-outs.
Wat speelde een rol tijdens en na de pandemie?
- Verlies van sociale verbinding met collega’s.
- Gebrek aan structuur en duidelijke grenzen tussen werk en privé.
- Angst over gezondheid, financiën en de toekomst.
Wat kunnen ondernemers doen om de trend te keren?
Als ondernemer of werkgever heb je invloed op de werkomgeving en kun je maatregelen nemen om burn-out bij je personeel te verminderen. Hier zijn enkele ideeën:
- Werkdruk verminderen en prioriteiten stellen: Zorg dat taken realistisch en haalbaar zijn. Geef werknemers ruimte om prioriteiten te stellen en taken te delegeren.
- Stimuleer een gezonde werk-privébalans: Moedig medewerkers aan om buiten werktijd niet beschikbaar te zijn. Geef het goede voorbeeld door zelf ook grenzen te stellen.
- Bied flexibiliteit, maar bewaak de balans: Hybride werken kan voordelen bieden, maar zorg voor duidelijke afspraken en ondersteun werknemers bij het vinden van een gezonde balans.
- Erken en waardeer inspanningen: Geef regelmatig positieve feedback en laat werknemers weten dat hun werk wordt gewaardeerd. Dit kan motivatie en welzijn verbeteren.
- Investeer in welzijn en mentale gezondheid: Organiseer workshops, bied toegang tot bedrijfspsychologen of vitaliteitsprogramma’s en zorg voor een veilige omgeving waarin stress bespreekbaar is.
- Creëer een positieve werkcultuur: Zorg voor een inclusieve, ondersteunende en collegiale sfeer waarin werknemers zich gewaardeerd en verbonden voelen.
- Zorg voor training en ontwikkeling: Bied werknemers de kans om vaardigheden bij te leren en controle te houden over hun loopbaan, zodat ze minder stress ervaren over hun toekomst.